Sách Kết nối tri thức
Chủ đề 1: Máy tính và xã hội tri thức
Giải bài tập Tin học lớp 10 Bài 1: Thông tin và xử lí thông tin
1. Thông tin và dữ liệu
Hoạt động 1 trang 7 Tin học 10: Có thể đồng nhất thông tin với dữ liệu được không?
Có các ý kiến như sau về dữ liệu của một bài giảng môn Ngữ Văn:
An: Bài ghi trong vở của em là dữ liệu.
Minh: Tệp bài soạn bằng Word của cô giáo là dữ liệu.
Khoa: Dữ liệu là tệp video ghi lại tiết giảng của cô giáo.
Theo em, bạn nào nói đúng?
Lời giải:
Cả ba bạn đều nói đúng, do có thể có nhiều loại dữ liệu khác nhau của một thông tin bài giảng.
Giải Tin học 10 trang 8
Câu hỏi 1 trang 8 Tin học 10: Em hãy cho một ví dụ về thông tin có nhiều cách thể hiện khác nhau.
Lời giải:
Mỗi dân tộc có hệ thống các chữ cái của riêng mình để biểu diễn thông tin dưới dạng văn bản. Cùng 1 thông tin thì mỗi ngôn ngữ có cách viết khác nhau.
Câu hỏi 2 trang 8 Tin học 10: Em hãy cho một ví dụ về dữ liệu thể hiện nhiều thông tin khác nhau. Tính toàn vẹn của thông tin được thể hiện như thế nào trong ví dụ này?
Lời giải:
Dữ liệu “39oC” trong bộ dữ liệu về thời tiết mang thông tin “trời rất nóng”, nhưng trong bộ dữ liệu bệnh án lại mang thông tin “sốt cao”. Thông tin có tính toàn vẹn, nếu dữ liệu không đầy đủ thì không xác định được chính xác thông tin hoặc làm sai lệch thông tin.
2. Đơn vị lưu trữ dữ liệu
Câu hỏi 1 trang 8 Tin học 10: Định nghĩa nào về Byte là đúng?
A. là một kí tự. B. Là đơn vị dữ liệu 8 bit.
C. Là đơn vị đo tốc độ của máy tính. D. Là một dãy 8 chữ số.
Lời giải:
Nghĩa gốc của của ‘byte’ là một đơn vị dữ liệu dưới dạng một dãy các bit có dộ dài nhỏ nhất có thể truy cập được.
Câu hỏi 2 trang 8 Tin học 10: Quy đổi các lượng tin sau ra KB:
a) 3MB b) 2GB c) 2048B
Lời giải:
a) 3.210 KB
b) 221KB
c, = 2KB
3. Lưu trữ, xử lí và truyền thông bằng thiết bị số
Giải Tin học 10 trang 9
Hoạt động 1 trang 9 Tin học 10: Các thiết bị làm việc với thông tin số như lưu trữ, truyền dữ liệu hay xử lí thông tin số đều được gọi là thiết bị số. Trong các thiết bị dưới đây, thiết bị nào là thiết bị số? Nếu thiết bị không thuộc loại số thì thiết bị số tương ứng với nó (nếu có) là gì?
Lời giải:
Thiết bị số: bộ thu phát wifi, thẻ nhớ, máy tính xách tay
Thiết bị số tương ứng: đồng hồ - đồng hồ thông minh (apple watch), quạt điện cơ - quạt điện thông minh (Smart Fan)
Hoạt động 2 trang 9 Tin học 10: Hãy so sánh thiết bị không phụ thuộc loại số ở Hình 1.2 với thiết bị số tương ứng.
Lời giải:
So sánh thiết bị không phụ thuộc loại số ở Hình 1.2 với thiết bị số tương ứng:
* Giống nhau: đều thực hiện các chức năng cơ bản như báo giờ, tạo gió làm mát.
* Khác nhau:
- Các thiết bị số có năng suất rất cao và ổn định.
- Thực hiện tự động, chính xác, chi phí thấp và tiện lợi hơn: kết nối bluetooth với điện thoại, lắp sim độc lập, hẹn giờ, gió mát tự nhiên, tạo ion làm sạch không khí, phun sương, điều khiển từ xa)
Giải Tin học 10 trang 10
Câu hỏi 1 trang 10 Tin học 10: Em hãy so sánh việc gửi thư theo đường bưu điện và gửi thư điện tử.
Lời giải:
- Giống nhau: Đều nhằm chuyển thư tới người nhận
- Khác nhau:
Đặc điểm | Gửi thư theo đường bưu điện | Gửi thư điện tử |
Thư | Viết tay, bằng giấy mực, bút | Gõ chữ từ bàn phím và biết dùng phần mềm thư điện tử |
Tốc độ | Chậm hơn nhiều | Rất nhanh |
Chi phí | Cao hơn, tuỳ vào khoảng cách | Rất nhỏ chỉ vài giây tới vài phút tuỳ tốc độ mạng |
Khối lượng gửi và nhận | Nhỏ hơn | Lớn hơn rất nhiều |
Câu hỏi 2 trang 10 Tin học 10: Giả sử để số hóa một cuốn sách kể cả văn bản và hình ảnh cần khối lượng dữ liệu khoảng 50MB. Thư viện của trường có khoảng 2000 cuốn sách. Nếu số hoá thì cần khoảng bao nhiêu GB để lưu trữ? Có thể chứa nội dung đó trong thẻ nhớ 256GB hay không?
Lời giải:
Tổng dữ liệu cần: 50.2000=105MB 97,7GB < 256GB
⇒ Có thể chứa được
Luyện tập
Luyện tập 1 trang 10 Tin học 10: Từ dữ liệu điểm các môn học của học sinh, có thể rút ra những thông tin gì. Mô tả sơ bộ xử lí để ra một thông tin trong số đó.
Lời giải:
Có thể rút ra thông tin: Học lực, môn học tốt và chưa tốt của từng học sinh ; chất lượng học tập của từng lớp.
Mô tả: Từ điểm từng môn ⇒ Điểm TBC của từng học sinh ⇒ Thông tin về học lực, môn học tốt và chưa tốt của từng em.
Luyện tập 2 trang 10 Tin học 10: Hình 1.3 là danh sách các tệp ảnh lấy ra từ thẻ nhớ của một máy ảnh số. Em hãy tính toán một thẻ nhớ tính theo độ lớn trung bình của ảnh?
Lời giải:
Độ lớn trung bình của ảnh là: = 545,5KB
Ta có: ⇒ Có thể chứa tối đa 30 ảnh
Vận dụng
Vận dụng 1 trang 10 Tin học 10: Trong thẻ căn cước công dân có gắn chip thông tin về số căn cước, họ tên, ngày sinh, giới tính, quê quán, … được in trên thẻ để đọc trực tiếp. Ngoài ra) các thông tin ấy còn được mã hoá trong QR code và ghi vào chip nhớ. Theo em điều đó có lợi gì?
Lời giải:
Có khá nhiều lợi ích, một số lợi ích tiêu biểu:
- Thẻ căn cước gắn chip không chỉ lưu trữ được nhiều trường thông tin hơn, có thể tích hợp thêm dữ liệu của chuyên ngành khác (bảo hiểm, ngân hàng, bằng lái xe), mà còn bảo mật tốt hơn và phòng tránh được tình trạng giả mạo giấy tờ tùy thân.
- Nhờ chip điện tử và mã QR in trên thẻ căn cước mới này, người dân khi đi giải quyết thủ tục hành chính sẽ không cần phải có thêm giấy xác nhận số chứng minh thư cũ.
- Mức độ bảo mật của chip điện tử rất cao nên thông tin định danh của công dân được lưu trên căn cước là không thể thay đổi, không thể giả mạo và việc đối sánh sinh trắc học có thể thực hiện được ngay.
Vận dụng 2 trang 10 Tin học 10: Hãy tìm hiểu và mô tả vai trò của thiết bị số trong việc làm thay đổi cơ bản việc chụp ảnh?
Lời giải:
- Cơ chế hoạt động đơn giản
Cơ chế hoạt động của máy ảnh kỹ thuật số về cơ bản giống như máy ảnh cơ, chỉ có một điểm khác biệt là máy ảnh kỹ thuật số sử dụng thiết bị thu nhận hình ảnh thay cho phim. Máy ảnh kỹ thuật số sử dụng cảm biến hình ảnh để tạo ra tín hiệu điện, từ đó cho ra những bức ảnh đẹp. Máy ảnh kỹ thuật số có nhiều chức năng điều chỉnh, phù hợp với từng trường hợp nhằm cho ra kết quả tốt nhất. Do vậy, việc chụp ảnh trên máy ảnh kỹ thuật số rất tiện lợi và đơn giản.
- Số lượng lưu trữ lớn
Khả năng lưu trữ vượt bậc. Nếu như các loại máy ảnh cơ chỉ lưu trữ được tối đa 36 hình ảnh trên một cuộn phim thì máy ảnh kĩ thuật số nhờ có sự hỗ trợ của thẻ nhớ có thể lưu tới hàng trăm hình ảnh khác nhau tùy theo loại thẻ nhớ mà bạn lắp đặt. Khi kết nối với máy tính, điện thoại… hình ảnh có thể hiện ngay để bạn chiêm ngưỡng, chỉnh sửa) tiết kiệm công sức rửa ảnh, không phải sử dụng những loại hóa chất gây độc hại cho môi trường.
- Độ nhạy sáng linh hoạt
Máy ảnh kĩ thuật số tự có chức năng điều chỉnh độ sáng dựa theo các thang ISO mà người chụp không cần phải tự chỉnh, do đó đối với những người mới tham gia bộ môn nghệ thuật nhiếp ảnh thì sử dụng một chiếc máy ảnh kĩ thuật số là sự lựa chọn thích hợp nhất. Nhìn chung, độ nhạy sáng của máy ảnh kĩ thuật số linh hoạt hơn rất nhiều so với máy ảnh cơ.